Fleur van der Bij verblijft met onze journalist-in-residencebeurs vijf maanden in het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) in Amsterdam en werkt daar aan haar boek over creatief activisme. Haar residency zit erop. Een mooi moment om terug te blikken.
Hoe kwam je op het idee om een NIAS-aanvraag te doen?
Ik ken het Fonds BJP al sinds 2006. Toen heb ik mijn eerste subsidieaanvraag gedaan. Voor het boek dat ik nu schrijf had ik ook al een reguliere subsidieaanvraag gedaan bij het Fonds BJP, maar door corona liep het boek vertraging op. Toen zag ik de oproep over de NIAS-beurs en dat leek me heel leuk. Daarnaast betekende een NIAS-beurs ook meer subsidie voor dit boek. De aanleiding was dus praktisch: op deze manier kon ik mezelf volledig toeleggen op het schrijven van dit boek.
Waar gaat je boek over?
Het is een boek over creatief activisme met een hoofdrol voor postercollectief Loesje.
Bevalt je residency?
Het bevalt zo goed dat ik in de zomer weer terugga. Mijn residency loopt over twee weken af, maar in augustus mag ik nog drie weken terugkomen.
Wat vind je het grootste voordeel van een NIAS-beurs ten opzichte van op je eigen kamer een boek schrijven?
Bij het NIAS ligt de nadruk op de uitwisseling. Ik zit hier met een groep van 22 fellows uit onder andere de Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Denenmarken, Uganda en Mali. Met uitzondering van de artist-in-residence, de writer-in-residence en ik als journalist-in-residence, zijn het vooral wetenschappers. Elke week presenteert een van die fellows diens project en geeft de rest van ons op een georganiseerde manier feedback. Door input uit al die verschillende disciplines kom je in aanraking met nieuwe perspectieven.
Ik heb de reactie op mijn boek dus kunnen testen bij een heel breed en hoogopgeleid testpanel, zo zag ik dat. Het voorbereiden van zo’n seminar kost tijd. Je moet er tekst voor aanleveren en goed nadenken over wat de kern van je verhaal is. Dat is heel nuttig. Door voor anderen te verwoorden wat ik aan het doen ben, krijgt mijn boek meer richting.
Waar verblijf je?
Omdat de reistijd van mijn eigen huis naar het NIAS te lang is om dagelijks te doen, woon ik nu vijf maanden in Amsterdam in het fellow-house. Ik zit in een studio op de begane grond met uitzicht op de gracht. Het is genieten. Elke ochtend zit ik te ontbijten en kijk ik uit op de grachten van Amsterdam. Er is ook een prachtige tuin en gemeenschappelijke ruimte. Daar hebben we avondactiviteiten en feestjes. Laatst was er bijvoorbeeld een poëzie- en muziekavond.
Je mag bij het NIAS een aanvraag doen voor een studio als je meer dan twee uur reistijd hebt. In dat pand zitten twaalf appartementen. Ik woon er met twee andere Groningers en voor de rest zijn het allemaal internationale fellows. Ook als je er niet woont, mag je in die gemeenschappelijke ruimtes komen en deelnemen aan de activiteiten. Dan heb je alleen je eigen kantoorruimte in het NIAS-gebouw op vijf minuten loopafstand.
Is dat ook waar jij aan je boek werkte?
Ja, daar heb ik ook mijn eigen kantoorruimte en kan ik heerlijk lunchen met mijn collega-fellows. Elke dag staat er een gezonde warme lunch klaar. Die lunch is het moment van de dag dat alle fellows even met elkaar eten en in gesprek gaan. En dat gebeurt ook echt zo.
Heb je tips voor de mensen die overwegen een NIAS-beurs aan te vragen?
Leg je concept voor bij het Fonds BJP en vraag een voorgesprek aan. Dan krijg je feedback op je aanvraag en kun je vragen stellen.
Heb je nog andere dingen gedaan tijdens je residency?
Ik heb ook samen met NIAS en het Fonds BJP een talkshow over autoriteit en activisme in Spui25 georganiseerd. Het NIAS biedt veel mogelijkheden. Ze kunnen je helpen als je een lezing of workshop wilt organiseren, binnen- of buiten het NIAS. Dan maak je zelf het programma en regelen zij de praktische dingen. Als je alumnus wordt, kun je ook altijd terugkomen om iets leuks te organiseren. Dat doen ook veel mensen. Er is een jaarlijkse alumnusdag. Levenslang blijf je erbij horen. Je wordt onderdeel van een heel inspirerende club en ook als je fellowship is afgelopen, blijft het netwerk bestaan.
Voel jij je na het lezen van dit interview geroepen? Vanaf september 2023 is er plek voor een nieuwe journalist-in-residence. Je kunt tot en met 15 maart 2023 een aanvraag indienen via het aanvraagformulier NIAS-journalist-in-residence.
Beeld: Joshua Rood