2020
Winnaar
De Brusseprijs 2020 is gewonnen door Pieter van Os, voor zijn boek Liever dier dan mens, een onwaarschijnlijk overlevingsverhaal. ‘Een journalistiek boek van dit verhalend-literaire niveau zie je zelden’, zei juryvoorzitter Saskia Belleman zaterdagavond 13 juni tijdens de uitreiking bij het radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen.
De non-fictieprijs wordt sinds 2006 door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten toegekend aan het beste Nederlandstalige journalistieke boek. Er is een bedrag van tienduizend euro aan verbonden. Van Os – die schrijft voor NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer – was met vier andere kanshebbers genomineerd voor de Brusseprijs. Liever dier dan mens is een grote oorlogsvertelling aan de hand van de persoonlijke overlevingstocht van de joodse Mala Rivka Kizel die vanuit Warschau door Europa zwerft en wonderbaarlijk aan de nazigruwelen ontsnapt. ‘Een uniek boek dat iedere bladzijde blootgeeft hoeveel zorgvuldig onderzoek en grote schrijfkracht erachter schuilgaat.’
Liever dier dan mens is ‘grote journalistiek’, vindt de jury. Een verhaal dat vertrekt van uit een persoonlijke geschiedenis maar breed uitwaaiert zonder dat je aandacht als lezer verslapt: ‘Van Os laat ziet wat de waarde is van langer stilstaan bij een zijpad of een detail. Hij weet op deze manier een breed en veelkleurig beeld te schetsen van de zwartste bladzijden van de recente Europese geschiedenis. Je leest dit boek in een adem uit.’ Het complete juryrapport van de Brusseprijs 2020 is hier te lezen. Liever dier dan mens, een onwaarschijnlijk overlevingsverhaal is verschenen bij uitgeverij Prometheus.
De shortlist
- Huib Modderkolk – Het is oorlog, maar niemand die het ziet (Podium)
Een knap geschreven boek dat duidelijk maakt hoe via ict-technologie de tentakels van de geheime diensten ver in ons persoonlijk leven reiken. Het gesprek met Huib Modderkolk in NOS Met het Oog op Morgen is hier terug te luisteren.
- Pieter van Os – Liever dier dan mens (Prometheus)
De grote geschiedenis van vervolging en oorlog in het Europa van de twintigste eeuw wordt op prachtige wijze verteld aan de hand van een persoonlijk verhaal. Het gesprek met Pieter van Os in NOS Met het Oog op Morgen is hier terug te luisteren.
- Jeroen Smit – Het grote gevecht (Prometheus)
Een kundig opgebouwde reconstructie over de vergeefse poging van een topman om multinationals warm te laten lopen voor een duurzame toekomst. Het gesprek met Jeroen Smit in NOS Met het Oog op Morgen is hier terug te luisteren.
- Brenda Stoter Boscolo – Het vergeten volk (Arbeiderspers)
Aangrijpend en dapper verhaal over de Jezidi’s, die door IS worden opgejaagd, vermoord, misbruikt en toch hun veerkracht niet verliezen. Het gesprek met Brenda Stoter in NOS Met het Oog op Morgen is hier terug te luisteren.
- Ivo van Woerden – De vreemdeling in de tuin (Meulenhoff)
Het grote verhaal rondom migratie wordt zorgvuldig teruggebracht tot een menselijke geschiedenis waarbij naastenliefde en teleurstelling door elkaar lopen. Het gesprek met Ivo van Woerden in NOS Met het Oog op Morgen is hier terug te luisteren.
Vanaf zaterdag 9 mei sprak Sheila Sitalsing in Het Oog wekelijks een van de genomineerden. Hier zijn de gesprekken terug te luisteren.
In De Groene Amsterdammer van 11 juni werd de shortlist besproken. De recensies lees je hier.
Jury
Schrijver, columnist en radio- en tv-maker Özcan Akyol, rechtbankverslaggever Saskia Belleman (De Telegraaf) en NRC-journalist en presentator van de podcast NRC Vandaag, Thomas Rueb vormen samen de driekoppige jury van de Brusseprijs 2020. Jurylid van dit jaar, Thomas Rueb, won de vorige editie van de Brusseprijs met het boek Laura H.
De Brusseprijs voor het beste journalistieke boek wordt sinds 2006 door het Fonds BJP uitgereikt en is vernoemd naar journalist M.J. (Rie) Brusse (1873-1941) die reportages en feuilletons schreef voor de Nieuwe Rotterdamsche Courant.
foto: Bob Bronshoff